2024 жылғы 20 қарашада Н.А. Некрасов атындағы №9 мектеп-гимназиясында "Қолайсыз атмосфералық құбылыстар" тақырыбына арналған танымдық және Қызықты география сабағы өтті. Сабақты география пәнінің мұғалімі Д. А. Рапиева жүргізіп, материалды ұсынуға дайындық пен шығармашылықтың жоғары деңгейін көрсетті. Сабақ оқушылардың ой-өрісін кеңейтуге және олардың табиғи процестер мен олардың адам өміріне әсері туралы терең түсініктерін қалыптастыруға бағытталған білім беру процесінің маңызды бөлігіне айналды, деп хабарлайды No-comment.kz ақпараттық агенттігі.
Сабақтың негізгі міндеті дауыл, найзағай, бұршақ, құрғақшылық, қатты аяз және боран сияқты құбылыстарды зерттеу болды. Сабақта маңызды орын климаттың өзгеруін және олардың соңғы жылдары осындай құбылыстардың көбеюіндегі рөлін талқылауға бөлінді. Сондай-ақ, оқушыларға табиғи апаттар жағдайында дұрыс әрекет етуге үйретілді, бұл әсіресе жаһандық климаттық өзгерістер жағдайында өзекті.
Сабақ интерактивті түрде өтті, бұл тірі атмосфераны құруға және оқушыларды оқу процесіне белсенді тартуға мүмкіндік берді. Тақырыпқа кіріспе презентациядан басталды, онда фотосуреттер, бейнелер мен карталардың көмегімен Д.А. Рапиева қолайсыз атмосфералық құбылыстардың негізгі сипаттамалары туралы айтты. Көрнекі материалдарды пайдалану сабақты көрнекі және түсінуге қол жетімді етті, сонымен қатар балаларға табиғи апаттардың ауқымы мен салдарын жақсырақ көрсетуге мүмкіндік берді.
Сабақтың бірінші кезеңінде оқушылар әртүрлі атмосфералық құбылыстардың пайда болу механизмдері туралы білді. Мұғалім дауылдардың қалай пайда болатынын, бұршақтың пайда болуына не ықпал ететінін және неге кейбір аймақтарда құрғақшылық, ал басқаларында боран жиі болатынын егжей — тегжейлі түсіндірді. Бұл түсініктемелер балалардың үлкен қызығушылығын тудырған нақты өмір мысалдарымен бірге жүрді.
Содан кейін оқушылар практикалық тапсырмаларды орындау үшін топтарға бөлінді. Әрбір топқа Қазақстанда немесе шетелде болған табиғи апаттардың нақты жағдайларын зерделеу, олардың себептерін, салдарын және ықтимал сақтық шараларын талқылау тапсырылды. Жұмыстың бұл форматы білімді тереңдетуге ғана емес, сонымен бірге командалық өзара әрекеттесу дағдыларын дамытуға ықпал етті.
Топтық жұмыс қызу өтті: мектеп оқушылары өз ойларымен ынтамен бөлісті, ақпарат іздеді және сынып алдында өз нәтижелерін ұсыну үшін шағын презентациялар дайындады. Мысалы, топтардың бірі соңғы жылдары Солтүстік Америкада жиі байқала бастаған жойқын дауылдар туралы айтты, ал екіншісі Қазақстандағы қатты аяз жағдайларын талдады. Сабақтың бұл кезеңі Оқушылардың алған білімдерін игеріп қана қоймай, оларды іс жүзінде қолдана алғанын көрсетті.
Сабақта климаттың өзгеруі мен қолайсыз атмосфералық құбылыстардың көбеюі арасындағы байланысты талқылауға ерекше назар аударылды. Мұғалім жаһандық температураның жоғарылауы дауылдардың күшеюіне, жауын-шашынның өзгеруіне және ауа-райының күрт өсуіне қалай ықпал ететінін түсіндірді. Бұл сұрақтар мектеп оқушыларының қызығушылығын тудырып, белсенді пікірталас тақырыбына айналды.
Сабақтың маңызды бөлігі практикалық аспектілерді талқылау болды. Оқушылар дауыл, найзағай немесе қатты аяз сияқты әртүрлі табиғи апаттар кезінде қалай дұрыс әрекет ету керектігін білді. Мұғалім өмір мен денсаулыққа қауіп-қатерді азайту үшін қандай сақтық шараларын қолдану керектігін және төтенше жағдайларға қалай дайындалу керектігін айтты. Бұл білім оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп қана қоймай, пайдалы өмірлік тәжірибеге айналды.
Оқушылардың қызығушылығы мен қызығушылығын арттыру үшін д. а. Рапиева заманауи технологияларды қолданды. Сабаққа интерактивті карталар, онлайн ынтымақтастық платформалары және бейнематериалдар тартылды, бұл сабақты одан да серпінді және қызықты етуге мүмкіндік берді. Оқушылар жаңа құралдармен қызығушылықпен жұмыс істеді, бұл олардың цифрлық сауаттылығының дамуына ықпал етті.
Сабақ соңында оқушылар тақырыпты түсінудің жоғары деңгейін көрсетті. Талқылау және тестілеу барысында олар әртүрлі атмосфералық құбылыстарды сенімді түрде ажырата алатынын, олардың табиғаты мен салдарын түсіндіре алатынын және сақтық шараларын ұсына алатынын көрсетті. Көптеген студенттер білімнің осы саласына қызығушылық танытып, Метеорология мен климатологияны оқуды жалғастыруға ниет білдірді.
Сабақ сонымен қатар оқушылардың сыни ойлау дағдыларын дамытуға ықпал етті. Нақты жағдайларды талдау, табиғи апаттардың себептері мен салдарын талқылау және шешімдерді іздеу балалардың аналитикалық ойлау және ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін қалыптастыруға ықпал етті.
Сабаққа қатысқан мұғалімдер мен мектеп әкімшілігі Д.А. Рапиеваның дайындығы мен кәсібилігінің жоғары деңгейін атап өтті. олар оның сабақ өткізуге деген көзқарасы оқушыларға материалды игеріп қана қоймай, сонымен қатар командада жұмыс істеу, білімді талдау және практикада қолдану сияқты негізгі дағдыларды дамытуға мүмкіндік беретінін атап өтті.
Өткізілген сабақ туралы білген ата-аналар экологиялық білім беру және балаларды климаттың өзгеруі жағдайында өмір сүруге дайындау мәселелеріне назар аударғаны үшін мектепке алғыстарын білдірді. Олар мұндай іс-шаралар балаларға жауапкершілікті арттыруға, саналы болуға және қазіргі әлемнің қиындықтарына дайын болуға көмектесетінін атап өтті.
"Қолайсыз атмосфералық құбылыстар" тақырыбындағы сабақ оқу процесін қалай қызықты, пайдалы және шабыттандыратын етіп жасауға болатынының жарқын мысалы болды. Ол оқушыларға табиғи процестерді зерттеудің маңыздылығын, олардың адам өмірімен байланысын және қоршаған ортаға ұқыпты қарау қажеттілігін еске салды.
Бұл іс-шара географияның ғылым ретінде тек білім беру ғана емес, сонымен қатар практикалық маңызы бар екенін көрсетті. Сабақ оқушылардың табиғатқа саналы көзқарасын қалыптастырудағы және оларды жаһандық климаттық өзгерістер жағдайында өмірге дайындаудағы маңызды қадам болды. Мұғалім мен оқушылар білімге деген қызығушылық пен оқуға шығармашылық көзқарас одан әрі даму мен өзін-өзі жетілдіруге шабыттандыратын керемет нәтижелер бере алатынын көрсетті.
