Түркістан облысы әкімі Дархан Сатыбалдының төрағалығымен өткен апталық аппарат отырысының күн тәртібінде техникалық және кәсіптік білім беру саласындағы өзекті мәселелер қаралды. Жалпы облыста – 42 860 студент, оның ішінде 30 мыңнан астам студент мемлекеттік тапсырыс аясында білім алуда.
Өңір басшысы білім сапасын көтеру, студенттердің білім алуын қадағалау, білікті оқытушыларды жұмысқа шақыру және түлектерді жұмыспен қамтуда шынайы деректер ұсыну жөнінде тапсырма берді. Сонымен бірге колледж басшыларын ротациялау, білікті мамандармен толықтыру мәселесін назарда ұстауды тапсырды.
– Колледждерге оқу гранттарын жариялауда қоғамға керекті мамандықтарға басымдық беріңіздер. Бізге техникалық мамандық иелері, құрылысшылар, ІТ саласы мамандары, инженерлер керек. Қаншама студент оқуды бітіріп жатыр. Білім деңгейі қалай? Мемлекеттен қаржы бөлініп, оқуға қабылданған студенттердің талапқа сай білім алуы қадағалансын. Студенттердің сабаққа келуін қадағалайтын бағдарламаларды жетілдіріңіздер. Оларды жұмыспен қамту да өзекті мәселе. Оқу орындары түлектерінің жұмыспен қамтылу көрсеткіші жөнінде жалған есеп емес, шынайы деректерді ұсынсын. Екіншіден, колледж басшылары шетелдің оқу орындарымен байланыс орнатып, озық тәжірибелерін алғаны жөн. Ізденіңіздер. Арнаулы жәіне кәсіптік білім беру саласына серпіліс қажет, – деді Дархан Сатыбалды.
Түркістан облыстық білім басқармасының басшысы Ғалымжан Жұмашевтың айтуынша, биылғы оқу жылына бөлінген 15 344 орын толық игерілді. Өткен оқу жылында колледждерге 17 000 мемлекеттік тапсырыс бөлінсе, оның тек 11 110-ы игерілген болатын. Биылғы грант құны бір балаға шаққанда орта есеппен 693 000 теңгені құрайды. 2024 жылдың 1 қыркүйегінен шәкіртақы 43 000 теңгеге артады.
Мемлекеттік гранттардың дұрыс игерілуіне байланысты басқарма тарапынан колледж студенттерінің сабаққа қатысуына арнайы мониторинг жүргізілуде. Осы ретте, мониторинг жұмысын автоматтандыру мақсатында басқармаға қарасты 25 мемлекеттік колледж өз қаржаты есебінен білім алушылардың сабаққа қатысуларын қашықтан қадағалау үшін FACE ID ақпараттық жүйесін орнатуда. Қазіргі таңда 24 колледжде жұмысы толық аяқталған. Ал 1 колледжде жұмысы толық қараша айында аяқталады. Нәтижесінде FACE ID ақпараттық жүйесі басқармамен интеграцияланып, толық автоматтандырылады.
2020-2021 жылдары облыстағы 9 колледжге «Жас маман» жобасы бойынша материалдық-техникалық базасын заманауи құрал-жабдықтармен жабдықтауға 2,5 млрд. теңге қаржы бөлінген. Нәтижесінде, «Жас маман» жобасына қатысқан колледждер, WorldSkills республикалық чемпионаттарына қатысушыларды дайындайтын орталыққа айналды. Өткен жылы Түркістан облысы 7 Ұлттық WorldSkills Kazakhstan чемпионатына 28 мамандық бойынша қатысып, 5 күміс, 3 қола, 7 арнайы жүлде жеңіп алды.
Облыстағы колледждерде 2 513 педагог жұмыс атқарады. Атап айтсақ, мемлекеттікте – 1 828, жекеменшікте – 685. 2022 жылы колледждердегі 446 педагог қызметкері мен басшылық құрам біліктілік арттыру курстарынан өтсе, 2023 жылы 1 283 педагог арнайы курстардан өткізілген.
Айта кететін, оқу орындарындағы білім беру сапасын жоғарылату үшін, ең бірінші, ұстаздар біліктілігі жеткілікті дәрежеде өсіп, кәсіби шеберлік шыңына талпынған тұлға болуы тиіс. Оқушының қабілетін терең жетілдіру, оның шығармашылығын, қызығушылығын дамыту үшін ұстаз өзі жан – жақты дамыған адам болуы керек. Сондықтан қазіргі таңдағы оқытушы қазіргі қоғамдық-әлеуметтік талаптарға сай, білімді, инновациялық ойлау қабілеті бар, оқушының жан-жақты дамуын ұйымдастыра алатын және ата-аналармен, көпшілікпен ынтымақтасуға қабілетті адам болуы керек. Ол үшін ұстаз оқыту мен тәрбиелеудің тиімді жолдарын іздеп, өз ісінің шебері болуы керек. Қазіргі таңдағы бәсекеге қабілетті қоғамдағы ұстаз моделі-өмірлік көзқарасы, құндылық қасиеттері бар, оқушыларын өмір талаптарына сәйкес тәрбиелейтін, өз бетінше жоспарлай және шешім қабылдай алатын шығармашыл тұлға.
Әдістемелік әдебиеттерде мұғалім мен оқушы арасындағы "кері байланыс" бағалау деп аталады, бұл мұғалім пәнді оқытудың тиімділігі туралы ақпарат алатын оқу процесінің кезеңі.
Осыған сәйкес оқушылардың білімі мен дағдыларын бағалаудың келесі мақсаттары бөлінеді:
- оқушылардың білімі мен дағдыларын диагностикалау және түзету;
- оқу процесінің жекелеген кезеңінің нәтижелілігін есепке алу;
- әртүрлі деңгейдегі оқытудың қорытынды нәтижелерін анықтау.
Алайда, кез-келген пәнді оқыту процесінің басты кейіпкері-оқушы, оқу процесінің өзі-оқушылардың білімі мен дағдыларын игеру, сондықтан сабақта болып жатқанның бәрі, соның ішінде бақылау шаралары оқушының мақсатына сәйкес келуі керек, ол үшін жеке маңызды болуы керек.
Білім сапасының төмендеуінің негізгі себептері:
- сабақта қызық емес, өйткені балаларды белсенді оқытудың пассивті формалары (фронтальды, ұжымдық) басым (топтық, жобалық, жүйелік-белсенділік, пікірталас, интерактивті және интеграцияланған оқыту);
- мұғалімдер құрамы тарапынан білім алушылардың жауабына қойылатын талаптардың бірлігінің болмауы (ештеңе білмесем де 3 қояды, ал сызу, дене шынықтыру, технология, музыка бойынша – 4 немесе 5);
- балалардың оқуға деген ынтасының болмауы; оқушылардың өз білімдерін қолдану перспективасын көрмеуі, немқұрайлылық (анам немесе әкем ештеңе істей алмайды, жаза жоқ);
- өз жұмысын ұйымдастыра алмау (тіпті іс-қимыл алгоритмі берілген кезде мәтінмен қарапайым жұмыс: оқу, табу, таңдау, жазу; қашықтықтан оқу);
- үй тапсырмасын орындамау;
- жас кезеңі (анам айқайлайды, ұрысады, бірақ мағынасы жоқ; әкем жұмыстан келді, шаршады, ұлымен айналысуға уақыты жоқ);
-жеке мәселелер немесе отбасылық жанжалдар (мысалы, көптеген отбасыларда аналар немесе әкелер балаларды өздері тәрбиелейді );
- сыныптан тыс үйірмелерде, секцияларда төмен жұмыспен қамтылуы;
- интернеттің виртуалды әлеміне толық енуі;
- ата-аналардың бақылауының әлсіреуі;
- ата-аналардың пән мұғалімдерімен әлсіз байланысы;
- сабақты сырқаттанушылық, сондай-ақ Ескертпе бойынша 3 күнге мүмкіндік беретін себептер бойынша өткізіп жіберу (ауырған, бірақ үйде емделген, іші ауырған, басы ауырған, уланған, температурасы 37, туған күні және т. б.)
Білім сапасының төмендеу себептері оқушыға, мұғалімге және ата-ананың бақылауына байланысты.
ТҮРКІСТАН: КОЛЛЕДЖДЕРДЕ БІЛІМ САПАСЫН КӨТЕРУ БАҒЫТЫНДАҒЫ ЖҰМЫСТАР ЖАНДАНАДЫ
