Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы (ҚР ОСК) елімізде сайлау мен референдум өткізуді қамтамасыз ететін маңызды институттардың бірі болып табылады. Оның негізгі міндеті-сайлау процесінің барлық қатысушылар үшін барынша ашықтық, адалдық және теңдік жағдайында өтуін қамтамасыз ету. Бұл тұрғыда кандидаттар, саяси партиялар, бақылаушылар немесе сайлаушылар болсын, сайлау процесінің барлық қатысушылары үшін тең жағдай жасауға баса назар аударылады.
Сайлаудың барлық қатысушылары үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету сайлау заңнамасын әзірлеуден және қабылдаудан басталады, ол ойын ережелерін нақты реттеуі керек. ҚР ОСК сайлау процесін жақсартуға бағытталған заңнамалық бастамаларға үнемі бастамашылық жасайды және қолдайды, қатысушылардың құқықтарын қорғауға және кемсітушіліктің немесе заңды мүдделерді бұзудың кез келген нысандарын болдырмауға баса назар аударады. Маңызды аспектілердің бірі-барлық үміткерлер өз бағдарламалары мен ұстанымдарын сайлаушыларға жеткізе алатындай медиа ресурстарға тең қол жетімділікке кепілдік беру.
Орталық сайлау комиссиясы сайлау процесінің ашықтығын қамтамасыз ету үшін белсенді жұмыс істеуде. Бұған сайлау учаскелерінде электронды дауыс беру және бейнебақылау сияқты соңғы технологияларды енгізу арқылы қол жеткізіледі. Бұл шаралар сайлау нәтижелеріне деген сенім деңгейін арттырып қана қоймай, қандай да бір бұзушылықтар немесе бұрмаланулар мүмкіндігін барынша азайтуға мүмкіндік береді. ОСК сонымен қатар сайлаушылардың құқықтық мәдениетін, дауыс беру процесінде олардың құқықтары мен міндеттері туралы хабардар болуын арттыруға бағытталған ауқымды ақпараттық науқан жүргізеді.
ОСК-ның бақылаушылар мен БАҚ өкілдері үшін тең жағдай жасау жөніндегі жұмысы ерекше назар аударуға лайық. Комиссия оларға кандидаттарды тіркеуден бастап дауыстарды санауға дейінгі сайлау процесінің барлық кезеңдеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Сайлауда бақылаушылардың болуы сайлаудың ашықтығы мен заңдылығын қамтамасыз етудің негізгі элементтерінің бірі екенін атап өткен жөн. ОСК олардың тиімді жұмыс істеуі үшін барлық жағдайларды жасайды, бұл сайып келгенде елдегі демократияны нығайтуға ықпал етеді.
ҚР ОСК негізгі міндеттерінің бірі мүмкіндігі шектеулі жандарды қоса алғанда, барлық азаматтар үшін сайлау учаскелеріне тең қолжетімділікті қамтамасыз ету болып табылады. Комиссия сайлау учаскелерінде кедергісіз орта құру жөнінде шаралар қабылдайды, сондай-ақ осындай сайлаушыларды қолдау үшін арнайы бағдарламалар әзірлейді. Бұл сайттардың физикалық қолжетімділігін ғана емес, сонымен қатар Брайль немесе сурдоаударма сияқты қолжетімді пішімдерде ақпарат беруді қамтиды.
ҚР ОСК дауыс беруге алғаш рет қатысып отырған жастармен және жаңа сайлаушылармен жұмыс істеуге ерекше көңіл бөледі. Бұл жұмыстың маңыздылығын асыра бағалау қиын, өйткені елдегі демократияның болашағы жас ұрпаққа байланысты. Орталық сайлау комиссиясы жастар арасындағы саяси сауаттылық деңгейін арттыруға бағытталған түрлі білім беру және ақпараттық іс-шаралар өткізеді, сондай-ақ оларды сайлауға белсенді қатысуға ынталандырады.
ОСК-ның тағы бір маңызды міндеті-барлық кандидаттар мен саяси партиялар үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету. Бұл бұқаралық ақпарат құралдарына тең қол жетімділікті де, теледидар мен радиода эфир уақытын әділ бөлуді де қамтиды. Комиссия сондай-ақ сайлау науқаны барысында "қара пиар" немесе кандидаттардың біреуінің пайдасына әкімшілік ресурсты пайдалану жағдайларына жол берілмейтініне көз жеткізеді. Мұндай бұзушылықтар анықталған жағдайда ОСК олардың жолын кесу және әділдікті қалпына келтіру жөнінде жедел шаралар қабылдайды.
Орталық сайлау комиссиясы сонымен қатар халықаралық ынтымақтастыққа және басқа елдердің сайлау комиссияларымен тәжірибе алмасуға назар аударады. Бұл сізге ең жақсы тәжірибелерді қабылдауға ғана емес, сонымен қатар сайлауды ұйымдастыруда өз тәжірибеңізбен бөлісуге мүмкіндік береді. Қазақстан сайлау құқығы мен демократия мәселелеріне арналған түрлі халықаралық форумдар мен конференцияларға қатысады, бұл елдің халықаралық аренадағы беделін нығайтуға ықпал етеді.
Сайлау процесінің барлық қатысушылары үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету азаматтар мен ұйымдардың өтініштері мен шағымдарына тиімді ден қоюды да қамтиды. ҚР ОСК барлық келіп түскен өтініштерді қарау бойынша белсенді жұмыс жүргізеді, тексерулер жүргізеді және қажет болған жағдайда анықталған бұзушылықтарды жою жөнінде шаралар қабылдайды. Әрбір азаматтың сайлау өткізуді бақылау жүйесінің маңызды элементі болып табылатын сайлау комиссияларының жергілікті жерлердегі әрекеттеріне немесе әрекетсіздігіне шағымдана отырып ОСК-ға жүгінуге құқығы бар екенін атап өту маңызды.
Сонымен қатар, Орталық сайлау комиссиясы сайлау процесі барысында жағдайға тұрақты мониторинг жүргізеді, бұл кез келген проблемаларды уақтылы анықтауға және жоюға мүмкіндік береді. Бұл дауыс беру барысын талдауды ғана емес, сонымен қатар науқан өтетін ақпараттық кеңістікті бағалауды да қамтиды. Комиссия сайлау нәтижесіне әсер етуі мүмкін жалған немесе беделін түсіретін материалдардың бұқаралық ақпарат құралдарында таратылмауын қадағалайды.
ҚР ОСК жұмысының маңызды аспектісі қоғамдық ұйымдармен және азаматтық қоғаммен өзара іс-қимыл болып табылады. Комиссия сайлауды бақылау процесіне үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерін белсенді түрде тартады, бұл дауыс беру нәтижелеріне деген сенім деңгейін арттыруға ықпал етеді. Мұндай ынтымақтастық ашықтықтың қосымша кепілдіктерін қамтамасыз етіп қана қоймай, сайлау процесінде ашықтық пен есеп беру атмосферасын құруға мүмкіндік береді.
ҚР ОСК сонымен қатар жергілікті жерлерде сайлау комиссиялары мүшелерінің біліктілігін арттыру бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Комиссия оқу семинарларын, тренингтерді және олардың кәсіби дағдылары мен білімдерін жақсартуға бағытталған басқа да іс-шараларды ұйымдастырады. Бұл әсіресе сайлау заңнамасы үнемі жетілдіріліп отыратын және жаңа талаптар мен стандарттарға тез бейімделу қажет болған жағдайда өте маңызды.
Сайлау процесінің барлық қатысушылары үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету сайлау алдындағы үгіт барысында бұзушылықтардың алдын алу бойынша жұмыстарды жүргізуді де көздейді. ҚР ОСК үгіт-насихат науқанын жүргізудің нақты ережелерін белгілейді және олардың сақталуын қадағалайды. Маңыздысы, үгіт-насихат заң шеңберінде, сайлаушыларды қысым көрсету немесе қорқыту әдістерін қолданбай жүргізілуі керек.
Осылайша, Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы сайлау процесі барысында теңдік пен әділдікті қамтамасыз етуде шешуші рөл атқарады. ОСК жұмысы сайлаудың әрбір қатысушысы, ол кандидат, сайлаушы немесе бақылаушы болсын, оның құқықтары қорғалатынына және дауыс беру нәтижелері халықтың нақты ерік-жігерін көрсететін жағдайларға бағытталған. Жаһандық өзгерістер мен демократиялық институттар алдындағы жаңа сын-тегеуріндер жағдайында ҚР ОСК жұмысы ерекше маңызға ие болып отыр, өйткені Қазақстандағы демократияның тұрақтылығы мен дамуы оның күш-жігеріне байланысты.
NO-COMMENT ақпарат
