Өнеркәсіп және құрылыс вице-министрі Қуандық Қажкенов Үкімет отырысында құрылыс саласын цифрлық трансформациялау бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы баяндады, деп хабарлайды No-comment.kz - ҚР Премьер-Министрінің ресми ақпараттық ресурсына сілтеме жасап.
Ол министрлік құрылыс нысандарының өмірлік циклін қамтитын бірыңғай цифрлық экожүйені құру үшін құрылыс саласын, жоспарлау және жобалау кезеңінен бастап пайдалануға беру, кейіннен қайта өңдеуге дейін ауқымды цифрлық трансформациялауды жүзеге асыру жұмыстары жүргізіліп жатқанын атап өтті.
Порталда бірыңғай терезе қағидаты бойынша қажетті қызметтерді алу кезінде салалық жүйелерге жіксіз көшу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.
Бастапқы кезең – «жоспарлау», мұнда мемлекеттік қала құрылысы кадастры жүйесі шешуші рөл атқарады. Ол цифрлық бас жоспарларды, егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларын және кезекші жоспарларды жинауға, өңдеуге және сақтауға мүмкіндік береді.
«Қазіргі уақытта жүйе 89 қаланың қалалық жобаларын және инженерлік инфрақұрылымның 92,4%-ын қамтиды. Қала құрылысы қызметінің ашықтығын, қала жобаларын әзірлеу мен іске асырудың сәйкестігін қамтамасыз ету мақсатында министрлік нысанның бірегей нөмірін енгізуді пысықтады. Бұл біріздендіру құжаттардың бастамадан бастап пайдалануға берілгенге дейінгі нысаналы мақсатқа сәйкестігін түпкілікті тексеруді қамтамасыз етеді», — деді өнеркәсіп және құрылыс вице-министрі Қуандық Қажкенов.
Вице-министр орынсыз құрылысты болдырмау мақсатында 2024 жылдың қаңтарынан бастап Бірыңғай қала құрылысы сараптамасы енгізілгенін айтты.
Жаңа механизм қала құрылысын жоспарлау кезеңінде қала құрылысы нормаларынан ауытқуды, сондай-ақ егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларының бекітілген бас жоспарларға сәйкес келмеуін болдырмауға мүмкіндік береді. Қала құрылысы сараптамасынан өткеннен кейін құрылыс жобасының эталондық нұсқасы қала құрылысы кадастры жүйесіне түседі, осылайша құрылысты жоспарлаудың ашықтығы қамтамасыз етіледі.
Сонымен қатар, саланы автоматтандыру мақсатында өткен жылдың қараша айында 89 қалада бастапқы-рұқсат құжаттарын берудің, эскиздік жобаларды келісудің және қала кадастры жүйесі арқылы техникалық шарттарды берудің пилоттық жобасы іске қосылды. Бүгінде жүйе арқылы қызмет көрсету қалыпты режимде жүзеге асуда. Пилоттық жоба іске қосылғалы бері келіп түскен өтініштердің 91%-ы жүйе арқылы өңделген.
«Жер учаскесі бас жоспардың шекарасынан тыс жерде болған жағдайда жүйе арқылы өтініш беру мүмкін емес. Сондай-ақ, бекітілген қала жобасына сәйкес нысаналы мақсатқа сәйкес келмеген жағдайда өтініш берушіге дәлелді бас тарту жіберіледі. Бұл ретте цифрлық құралдар егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларындағы шекаралардың бекітілген бас жоспарларға сәйкессіздігін анықтауға мүмкіндік береді», — деді Қуандық Қажкенов.
Сондай-ақ, құрылыс мониторингі шеңберінде министрлік жасанды интеллекті пайдалана отырып, бас жоспарлар мен егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларының іске асырылуын бақылаудан кейінгі технологияны пилоттау жөніндегі жұмысты жоспарлап отыр.
Жобаның мәні елді мекендердің аумағын айналып өту кезінде компьютерлік көруді қолдану болып саналады. Алынған нәтиже жүйеде егжей-тегжейлі жоспарлаудың цифрлық жобасымен және бас жоспармен салыстырылуы керек.
Бекітілген қала құрылысы жобалары бөлінісінде алшақтық фактілері анықталған жағдайда, жүйе қажетті шараларды қолдану үшін мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау органдарына хабарлама қалыптастыратын болады.
Бұл технология құжаттарсыз өз бетінше құрылысты анықтаудың қосымша құралы болады.
Пилоттық жобаны 2025 жылы аяқтап, 2026 жылы технологияны аймақтарға заңнамалық тұрғыдан бекітуді және кеңейтуді жоспарлап отырмыз.
Сондай-ақ, жобалау мен сараптаманың жаңа жүйесі қолданыстағы epsd.kz порталдың орнына әзірленеді және сараптамадан бастап жобалаудың барлық циклін қамтиды, соның ішінде: инженерлік ізденістер жүргізу, жобалық құжаттаманы әзірлеу, жобаға сараптамадан өту, жобаны бекіту және оны қайта қолдану үшін Мембанкке тапсыру.
Жүйеге 3D модельдермен жұмыс істеуге және инженерлік шешімдермен өзара байланыста және көлемде жобалық шешімдерді қарауға арналған модуль енгізілді.
Мемлекеттік базалармен интеграция аяқталды, бұл сенімді деректермен жұмыс істеуге және қолданыстағы лицензиясыз немесе аттестатсыз мамандар мен ұйымдарды жауапты үдерістерге жібермеуге мүмкіндік береді.
Цифрландырудың келесі маңызды бағыты құрылыс кезеңі болып саналады. Құрылыс үдерісін цифрландыру үшін Е-Qurylys құрылысының барлық қатысушылары үшін бірыңғай цифрлық алаң көзделген.
E-Qurylys келесі мүмкіндіктерді қамтиды:
• Атқарушылық-техникалық құжаттаманы жүргізу;
• Техникалық қадағалау туралы есеп беру;
• Профилактикалық бақылау;
• Біліктілік талаптарына сәйкестігін тексеру;
• Инженерлік - техникалық қызметкерлердің, сарапшылардың, рұқсаттардың тізілімдерін жүргізу.
Бұл жүйені бюджет қаражаты және квазимемлекеттік сектор есебінен іске асырылатын объектілер бойынша қолдану міндетті.
