Бүгін Ахмет Ясауи университетте АЭС салуды қолдау жөніндегі Халықтық штаб мүшелері оқытушы-профессорлар құрамымен кездесті, деп хабарлайды No-comment.kz ақпарат агенттігі.
Кездесуге ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары Қайрат Балабиев, Ерболат Саурықов пен Түркістан облысы мәслихат депутаты Инара Намазбаева арнайы келді. Сонымен қатар, басқосуға өңірлік халықтық штаб мүшелері мен оқытушы-профессорлар, белсенді студенттер қатысты. Іс-шара Атом электр станциясын салуды қолдаудың маңызы тақырыбы аясында өрбіді.
Мемлекет басшысы Қасым Жомарт Тоқаевтың бастамасымен 6 қазанда өтетін Атом электр станциясын салу жөніндегі референдум – мемлекетіміздің болашағы үшін стратегиялық маңызға. Сондықтан, еліміздегі беделді саяси және қоғамдық ұйымдар Атом электр станциясын салуды қолдау жөніндегі Халықтық штабқа бірігіп, ел арасында үгіт насихат жұмыстарын бастады.
Жиын модераторы болған университет ректоры Жанар Темірбекова республикалық Халықтық штаб, ең алғашқы кездесулерін, киелі Түркістан өңірінен бастауы үлкен қуаныш екенін жеткізді.
Алғаш сөз бастаған ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Ерболат Саурықов:
«Атом электр станциясының біз үшін неге қажет? Ең алдымен, энергия тапшылығы мәселесіне тигізер әсері болмақ. Себебі, мемлекет алдағы 5-10 жылдыққа арнайы зерттеу жасады. Зерттеу нәтижесі бойынша алдағы уақытта энергия тапшылығы кең көлемде орын алуы мүмкін. Оны шешудің бірден-бір жолы – АЭС салу. Екіншіден, энергия көздерінің бірнеше түрі бар. Көмір арқылы жылу электр станцияларын 70%-ға жүргізсек, газды 20 % қолданамыз. Жер мен су энергиялары тағы бар. Бірақ, осылардың барлығын қосқанда АЭС-ның қуаттына жетпейді. АЭС-тің халыққа пайдасы – өзімізге тиімді, жаңартылған күшті энергия көздерін алуға қадам басамыз. Сонымен қатар, электр қуаты бойынша Ресей, Қырғызстан, Өзбекстанға тәуелді болмаймыз»,-деді.
Басқосуда АЭС салудың ел экономикасы мен өндіріске және т.б салаларға тигізер пайдасы жан-жақты сараланды. Оқу ордамыздың Физика кафедрасының меңгерушісі Бекболат Сейітов пен Жаратылыстану ғылымдары, нанотехнологиялар және жаңа материалдар ғылыми зерттеу институтының директоры Шерзод Курбанбеков, физика ғылымдарының докторанты Алмагүл Уәлихан АЭС салу бойынша баяндамаларын оқыды.
Жиын соңында барлық қатысушыларды 6 қазан күні Референдумға қатысып, АЭС құрылысына дауыс беруге шақырды.
Іс-шараның негізгі бөлігі аяқталғаннан кейін қатысушылар Қазақстан үшін атом энергетикасының маңыздылығын әртүрлі тұрғыдан талқылады. Потенциалды экономикалық және экологиялық аспектілерге ерекше назар аударылды. Атом электр станциялары елді тұрақты энергиямен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқара алады, бұл әсіресе жаһандық энергетикалық дағдарыс жағдайында маңызды. Заманауи атом станцияларын салуда қолданылатын технологиялар, әсіресе энергетикалық ресурстар тапшылығы бар аймақтарда, ұзақ мерзімді пайдалану үшін қауіпсіз және тиімді деп танылды.
Талқылаудың негізгі тақырыптарының бірі өнеркәсіпті дамыту және инфрақұрылымды жаңғырту үшін атом энергиясын пайдалану мүмкіндігі болды. Сарапшылар Атом станциялары елдің өнеркәсіптік қуаттылығының тұрақты өсуін қолдауға қабілетті тұрақты энергия көзін қамтамасыз ететінін атап өтті. Бұл әсіресе тұрақты және болжамды энергия көздеріне тәуелді ірі кәсіпорындарды қолдау үшін өте маңызды. Осы талқылау аясында Атом энергиясы Қазақстандағы инновациялар мен ғылыми зерттеулер үшін катализатор бола алады деген мәселе көтерілді.
Кездесудің маңызды аспектілерінің бірі халықаралық ынтымақтастықтың рөлін талқылау болды. Қазақстан атом энергетикасы саласындағы әлемдік көшбасшылармен қарым-қатынасты белсенді дамытуда, бұл елге атом электр станцияларын пайдаланудың озық технологиялары мен тәжірибесін қабылдауға мүмкіндік береді. Бұл ынтымақтастық Қазақстанның әлемдік аренадағы ұстанымын нығайтудағы және елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі маңызды қадам болып табылады.
Сондай-ақ атом электр станцияларының экологиялық қауіпсіздігі мәселесі қаралды. Іс-шараға қатысушылар АЭС-ті табысты пайдаланудың халықаралық мысалдарын және қоршаған ортаға әсерді барынша азайтуға мүмкіндік беретін қағидаттарды талқылады. Атом станциялары дәстүрлі көмір электр станцияларымен салыстырғанда көміртегі шығарындыларын аз шығаратыны атап өтілді, бұл оларды климаттың өзгеруіне қарсы күресте маңызды құрал етеді. Парниктік газдар шығарындыларын азайту және БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізу жөніндегі жаһандық күн тәртібінде атом энергетикасы шешуші рөл атқара алады.
Кездесуде мәселенің экономикалық жағына ерекше назар аударылды. Атом электр станциясының құрылысы айтарлықтай бастапқы инвестицияларды қажет етеді, бірақ бұл жоба ұзақ мерзімді перспективада айтарлықтай экономикалық пайда әкелуі мүмкін. Ондаған жылдар бойы электр энергиясын тұрақты және арзан өндіру энергиямен жабдықтау шығындарын қысқартуға мүмкіндік береді, бұл жалпы ел экономикасына оң әсер етеді. Бұл тұрғыда атом электр станциялары Қазақстанның экономикалық өсуінің маңызды драйверлерінің бірі бола алатындығы атап өтілді.
Іс-шараға қатысушылар АЭС салу нәтижесінде жаңа жұмыс орындарын құру перспективаларын талқылады. Атом энергетикасы саласындағы жоғары білікті мамандардың қажеттілігі кадрларды даярлау бағдарламаларын құруды талап етеді, бұл осы саладағы білім беру мекемелері мен ғылыми зерттеулердің дамуына ықпал етуі мүмкін. Сонымен қатар, атом электр станцияларын салу және онымен байланысты Инфрақұрылым экономиканың басқа салаларын, соның ішінде ғылым мен техниканы дамытуды ынталандыруы мүмкін.
Кездесу соңында қатысушылар атом энергетикасы мәселелері және оның Қазақстан үшін маңызы туралы хабардарлық деңгейін арттыру үшін халық арасында ақпараттық жұмыстың маңыздылығын атап өтті. АЭС құрылысының артықшылықтары мен тәуекелдерін түсіндіретін ақпараттық науқан халыққа алдағы референдумда саналы таңдау жасауға көмектеседі. Шешім қабылдаудың барынша ашық және ашық процесін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік органдар, ғылыми мекемелер мен жұртшылық арасындағы өзара іс-қимылды күшейту қажет деген пікірлер айтылды.
Кездесуді қорытындылай келе, қатысушылар Атом энергетикасы Қазақстанның тұрақты даму стратегиясының негізгі элементтерінің бірі бола алатынын атап өтті. Халықаралық ынтымақтастық, ғылыми зерттеулер және технологиялық инновациялар арқылы ел энергия қауіпсіздігі мен экономикалық өркендеуді қамтамасыз ете алады. Алдағы референдум осы стратегияны іске асырудағы маңызды қадам болады және әрбір азаматтың оған қатысуы елдің болашағы үшін өте маңызды.
Осылайша, Ахмет Ясауи Университетіндегі кездесу атом электр станциясының құрылысын қолдау жөніндегі үгіт-насихат науқанының маңызды кезеңі болды. Қатысушылар бұл жоба Қазақстан үшін жаңа көкжиектер ашатынына және елге орнықты даму мен энергетикалық қауіпсіздік саласында көшбасшы позицияларды алуға мүмкіндік беретініне сенім білдірді.